Festival and Novel: Aziz Nesin’s Surnâme

Osmanlı döneminde düğün, sünnet, doğum gibi nedenlerle düzenlenen eğlence ve kutlamalara saray şenliği denir. Bu şenlikleri konu edinen manzum veya mensur eserler “surnâme” olarak adlandırılır. Aziz Nesin, Surnâme adlı romanda bu anlatı türüne öykünerek bir “Cumhuriyet Surnâmesi” kaleme alır. Bir idam mahkumunun infazı için asılma şenliğini/törenini edinir. Bunu yaparken grotesk halk kültürüyle edebiyatı buluşturur. dönemi şenliklerindeki biçimlerini; gösteri, oyun, ziyafet unsurları vurgular. Romanı ikili karşıtlıklar üzerine kuran yazar, ciddi ile komiği, yaşam ölümü, araya getirir. Böylece uyumsuzluktan doğan mizah, komik absürt hissini açığa çıkartır. şenlikte sosyal hiyerarşiyi statüleri, toplumsal kuralları sınırlamaları ortadan kaldırır. Romanda şenlikli, çok sesli özgürlükçü yaşamı tasvir eder. Resmi gündelik hayatın karşısına ikinci hayatı koyar. cezası çerçevesinde resmi düzen ideolojinin yarattığı adaletsizliği sorunları mizahî / ironik tonda eleştirir. trajik öyküsünden trajikomik şenlik yaratır. festivallerin değişime, özgürlüğe, eşitliğe dayanan evrensel ruhunu model sunar.